Сымон Будны
С. Будны — сапраўдны майстра літаратурнага перакладу. Яго перакладчьцкі талент найбольш ярка выявіўся ў час працы над Свяшчэнным Пісаннем. Будны, як вядома, перакладаў Біблію на польскую мову, якая на той час, побач са старабеларускай, царкоўнаславянскай і лацінскай з'яулялася адной з літаратурных моў Беларусі. Мяркуючы паводле ўласных выказванняў С. Буднага і шматлікіх спасылак у тэксце Новага Запавету 1574 г., перакладчык карыстаўся самымі разнастайнымі папярэднімі выданнямі і рукапісамі Свяшчэннага Пісання: лацінскімі, яўрэйскімі, грэчаскімі і рознымі славянскімі, а таксама шматлікімі творамі старажытных тыолагаў, якія хоць неяк закраналі ці цытавалі біблейскія тэксты. У час працы над Новым Запаветам ён апірауся на ранейшыя пераклады, зробленыя выдатнымі еўрапейскімі вучонымі: Ларэнцам Валам, Эразмам Ратэрдамскім, Марцінам Лютэрам, Сабасцьянам Касталіёнам, Тэадорам Базам, Мікалаем Зэгерам. Са старажытных аўтараў Будны нязменна карыстаўся творамі Тэртуліяна, Эўсебія, Эпіфанія, Ераніма. Беларускі перакладчык меў пад рукой Біблію Скарыны, пераклад Пятра Мсціслаўца і Івана Фёдарава, Брэсцкую Біблію 1563 г., пераклад Станіслава Мужыноўскага, Чэшскую і Харвацкую Бібліі ды шэраг іншых тэкстаў Свяшчэннага Пісання.
Можна адназначна сцвярджаць: ніхто з тагачасных еўрапейскіх перакладчыкаў новазапаветных твораў не прарабляў папярэдне такой грандыёзнай тэксталагічнай працы, як С. Будны. Дзякуючы надзвычайным аналітычным здольнасцям беларускага асветніка, яго таленту, шырокай эрудыцыі, глыбокай дасведчанасці ў пытаннях экзэгетыкі і, галоўнае, дасканаламу веданню старажытных моў, навукова-крытычны ўзровень выдання Новага Запавету 1574 г. стаўся, бадай, самым высокім сярод усіх вядомых на той час у Еўропе. Сам жа асветнік з характэрнай для яго чалавечай сціпласцю не лічыў яго цалкам дасканалым і пазбаўленым хібаў. Ён не разлічваў на шчодрыя ўзнагароды і не шукаў лаўраў лепшага перакладчыка. «Якая ласка мне будзе, — пісау ён, — не ведаю. Але пра тое зусім не дбаю. Мне досыць ужо таго, што не закапаў майго малога таленту, а прынёс карысць... Усю маю працу няхай ацэняць наступныя пакаленні».
С. Будны выявіў сябе як выдатны майстра паэтычнай «эпікграмы». Ствараючы панегірыкі на гербы беларускіх магнатаў, паэт вытрымліваў усе каноны эмблематычнай паэзіі, існуючыя ў заходнееўрапейскіх літаратурах. Дзякуючы менавіта С. Буднаму «эпікграмы» на гербы сталі неад'емнай рысай лацінамоўнай літаратуры Беларусі. Яго паэтычныя традыцыі, але ўжо на беларускай мове, пазней прадоужылі паэты барока А. Рымша, Л. Мамоніч, М. Сматрыцкі, С. Собаль і інш.
Другие работы по теме:
Ренессанс и Реформация в Великом княжестве Литовском
Периоды развития ренессансно-гуманистической и реформационной мысли Великого княжества. Идеи Франциска Скорины и Николая Гусовского. Учение Сымона Будного. Идеи национально-культурного самоопределения и государства времени Возрождения и Реформации.
Пратэнстанцтва в Беларусі
Узнікненне пратэнстанцтва. Рэфармацыя і Контрэфармацыя на Беларусі, як частка агульнаеўрапейскага рэфармацыйнага руху, і мела тыя ж перадумовы, што і ў іншых краінах. Веравучэнне і культ пратэстанцтва. Пратэстанцкія секты. Духоўныя прадумовы Рэфармацыі.
Крытыка рэлiгii ў еўрапейскай культуры
Вальнадумства і атэізм як з'явы культуры, іх сутнасць і прычыны ўзнікнення. Секулярызацыя як устанаўленне свецкага кантролю над справамі, якія раней лічыліся прэрагатывай царквы. Заканадаўчая база, якая вызначае прававыя рамкі і ўмовы жыцця вернікаў.
Пошукі будучыні
Першая частка. Украдзенае маленства “Тыя гады прымусілі нас змалку дзён прывучвацца да плута і касы, да пілы і сякеры, да гэбля і долата, да молата і кавадла. Гэтае начынне і прыламзе, па якім яшчэ нядаўна хадзілі бацькавы рукі, было яшчэ і цяжкое і вялікае кожнаму з нас...” - зазначае на пачатку рамана аўтар.
Асноўныя матывы творчасці Змітрука Бядулі.
Змітрок Бядуля адносіцца да ліку пісьменнікаў, якія закладвалі падмурак беларускай літаратуры. Першы яго зборнік "Абразкі" склалі лірычныя імпрэсіі-мініяцюры. У іх праглядваецца выдатнае ўменне аўтара занатаваць на паперы першаснае, ледзь узнікшае ўражанне аб людзях, падзеях, рэчах і аформіць яго ў выглядзе пачуццёва-вобразнай, кідкай, выразнай дэталі.
Праблема народнага таленту ў паэме Максіма Танка Люцыян Таполя
Тэма народнага таленту характэрна як для фальклору, так і для мастацкай літаратуры. У вобразах песняроў, музыкаў, мастакоў увасоб-лены таленавітасць беларускага народа, яго прага да свабоды. Беларуская зямля заўсёды славілася людзьмі, якія ўшаноўвалі сваім ма-стацтвам працавітасць і майстэрства, свабода-любства простага народа.
Пошукі героямі шляхоў да шчаслівага жыцця ў драме Янкі Купалы Раскіданае гняздо. Сэнс назвы твора.
Я ўклаў у гэту п 'есу лепшае, што было ў маёй паэзіі. Я. Купала ...Зваў з путаў на свабоду, Зваў з цемры да святла. Я. Купала I гэты твор, так любімы і самім Купалам, вызначаецца, як усё ім створанае, самай галоўнай, самай запаветнай і палымянай ідэяй усяго жыцця песняра — ідэяй нацыяналь-нага вызвалення і адраджэння, якую ён нястомна і настой-ліва рэалізаваў і ў паэзіі, і ў драматургіі, і ў публіцыстыцы.
Паэма Якуба Коласа Сымон-музыка
Паэма «Сымон-музыка» — другі па велічьгні і значнасці пасля «Новай зямлЬ паэтычны твор Якуба Коласа. Пісаць яе аўтар пачаў яшчэ раней «Новую зямлю», як толькі выйшаў з турмы, ды трапіў за ўдзел у настаўніцкім з'ездзе. Там жа, за кратамі» узнікла і задума твора. Шсалася паэма доўга, з перапынкамі — чатырнаццаць га-доў.
Вобразы Сымона і Лявона Зябліка ў драме Я.Купалы Раскіданае гняздо
У драме «Раскіданае гаяздо» Янка Купала зна-ёміць нас з жыццём беларускай вёскі напярэ-дадні першай рускай рэвалюцьгі 1905 года. Жыц-цё было цяжкім і гаротным, бо капіталістычныя адносіны, якія нараджаліся ў краіне ў канцы дзевятнаццатага стагоддзя і на пачатку двацца-тага, прыводзілі да паўсюднага абеззямельвання сялянства.
Сымон-музыка
Кароткі зместЧастка першая. У сваёй сямі Сымонка адчувае сябе лішнім. Бацькі яго ўвесь час папракаюць што не такі як усе што грэх адзін з ім адно гора. Вясковыя дзеці таксама не прымаюць у свой гурт.
Сымон Музыка
БЕЛАРУСКІ МУЗЫКА-АРФЕЙ (ПА ПАЭМЕ ЯКУБА КОЛАСА "СЫМОН-МУЗЫКА") Паэма "Сымон-музыка" ў творчасці Якуба Коласа займае адметнае месца. Яна, як і многія іншыя творы беларускіх пісьменнікаў ("Курган" Я. Купалы, "Люцыян Таполя" М. Танка, "Сады вятроў" Я.
Кузьма Чорны ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны
Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь Могілеўскі гасударственны універсітэт імя А.А.Куляшова. Кафедра беларускай літаратуры Реферат па беларускай літаратуры на тэму: «Фельетоны, публіцыстыка, апавяданні Кузьмы Чорнага ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны .»
Кастусь Каліноўскі
А «Полацкая дзяржаŷная агульнаадукацыйная сярэдняя школа №1» Кастусь Каліноўскі. Работу зрабiла: Каламiец Вольга, 11 А. К Кiраŷнiк: Цялюк В.Г. н настаŷнiк гiсторыi ы высшэй катэгорыi.
Константин Михайлович Мицкевич
ЯКУБ КОЛАС КОНСТАНТИН МИХАЙЛОВИЧ МИЦКЕВИЧ Настоящее имя Якуба Коласа − Константин Михайлович Мицкевич. Поэт родился 3 ноября 1882 года на хуторе Окинчицы в семье лесника Михаила Казимировича Мицкевича. Отец писателя работал в лесничестве польского магната князя Радзивилла. Детство маленького Костуся прошло в необыкновенно красивых местах Беларуси – живописные леса, величавая река Нёман нашли в душе мальчика чувственный отзыв.
Якуб Колас - вялікі пясняр беларускага народа
Вывучэнне біяграфіі і творчасці Якуба Коласа (сапраўднае імя і прозвішча Канстанцін Міхайлавіч Міцкевіч), вядомага беларускага савецкага пісьменніка. Якуб Колас - адзін з класікаў і заснавальнікаў беларускай літаратуры, народны паэт Беларускай ССР.
Жыццёвы і творчы шлях Кузьмы Чорнага
Кузьма Чорны (Мікалай Карлавіч Раманоўскі) як "беларускій Дастаеўскій", яго жыццёвы і творчы шлях. Раннія апавяданні яго — тыповыя для творчасці "маладнякоўцаў" замалёўкі, эцюды, імпрэсіі, своеасаблівыя "вершы ў прозе". Драматычныя творы К. Чорнага.
Беларуская перакладная літаратура XV—XVII стст.
Царкоўна-рэлігійная літаратура у ліку першых старабеларускіх перакладаў твораў. Апокрыф "Пра дванаццаць пакут", павучальныя гісторыі жыцця хрысціянскіх герояў, прызнаных царквою святымі за падзвіжніцтва ў імя хрысціянскай веры. Свецкая літаратура.
Асноўныя этапы і шляхі развіцця беларускага літаратуразнаўства
Ля вытокаў беларускай літаратурнай навукі, яе развіццё ў 1920-1930 гг. Фарміраванне ўласнага беларускага літаратуразнаўства, яго стан ў 1940 - першай палове 1950 гг. Здабыткі і дасягненні беларускага літаратуразнаўства ў другой палове 1950 - 1990 гг.
Літаратура другой паловы XVI ст
Агульная характарыстыка літаратуры другой паловы XVI ст. Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Жыццёвы шлях славутага асветніка, чалавека універсальных ведаў і унікальнага філосафа і прапаведніка, таленавітага пісьменніка і перакладчыка Сымона Будны.
Комплексны аналіз публіцыстычных твораў С. Буднага
Публіцыстычныя і філасофскія погляды С. Буднага, вартасці манеры пісьма і асаблівасці палемічных твораў. Час, у які працаваў публіцыст і філосаф, асаблівасці аўтара. Трактоўка паняцця свабоды як іманентнай здольнасці чалавека развіваць творчыя патэнцыі.
Беларусоведение
Беларуская мова : яе паходжанне і развіцце Мова – духоўны скарб народа "Народ выражае сябе найпаўней i найдакладней у мове сваей. - пісаў у XIX ст. вядомы pycкi лінгвіст І. Сразнеўскі, - Народ i мову нельга ўявіць адно без аднаго". Калі грамадства параўнаць з жывым арганізмам, то мову можна назваць нервовай сістэмай, якая наладжвае ў арганізме сувязі паміж яго клеткамі.
Культура Беларусі ў ІХ – першай палове XVII стагоддзяў
Традыцыйная культура і культура пануючага класа Беларусі X – XIII ст. Розвиток вусноъ народнаї творчасці, пісьменнасці, літаратури, дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. Царква і рэлігія, архітэктура і будаўніцтво у XIV – XVI ст. Берасцейская царкоўная ўнія.
Культура Беларусі у другой палове XVI ст.
Перыяды у гісторыі культуры Беларусі сярэдзіны XVI-XVIII ст. Асвета і кнігадрукаванне Беларусі у XVI ст. Адметная роль беларускі друкар магіляўчанін Спірыдона Собаль ў кірылічным кнігадрукаванні. Бібліятэчная і архіўная справа Беларусі у XVI ст.
Будный Сымон
(1530 (?) — 13.1.1593) Гуманист, просветитель, теолог, религиозный реформатор, философ, историк, филолог Великого княжества Литовского. Родился в д. Буды в Мазовии (ПНР). Окончил факультет свободных искусств Ягелонского университета в Кракове, возможно, и теологический факультет Базельского университета.
Будный, Симон
Введение 1 Биография 2 Сочинения Введение Симо́н Бу́дный (белор. Сымон Будны, польск. Szymon (Symon) Budny; январь 1530, Будне — 13 января 1593, Вишнюв) — известный социнианский проповедник XVI века, гуманист, просветитель, церковный реформатор. Напечатал Новый Завет с комментариями и замечаниями, что стало первой во всемирной литературе попыткой радикальной рационалистической критики Евангелия.
Обряды и обычаи белорусов
План Введение 1 Коляды (Каляды) 1.1 Колядное гадание 2 Громницы (Грамніцы) 3 Масленица (Масленіца) 4 Кликанье весны (Гуканне вясны) 5 Пасха (Вялікдзень)
Сатырычныя выданні перыяду Вялікай Айчыннай вайны
Сатыра ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Роль сатырычных выданняў у працэсе інфармавання грамадзян БССР. Асноўныя сатырычныя выданні "Раздавім фашысцкую гадзіну", "Партызанская дубінка", "Партызанскае жыгала", іх ідэйна-тэматычная накіраванасць i асаблівасці
Царкоўна-рэлігійныя адносіны ў Вялікім княстве Літоўскім
Развіццё царкоўна-рэлігійных адносін у канцы XV - пачатку XVI ст. ў Вялікім княстве Літоўскім, Рускім, Жамойцкім і Рэчы Паспалітай, іх ўплыў. Унутраная структура, іерархія праваслаўнай царквы. Узмацненне польска-каталіцкай экспансіі на беларускія землі.
Сымон Будны
Рэферат На тэму: Сымон Будны Сымон Будны ( каля 1530г., в. Буды у Мазовii, Польшча – 13.1.1593), беларускi гуманiст, асветнiк, рэлiгiйны рэфарматар, фiлосаф, сацыёлаг, гiсторык. З сям`i дробнага шляхцiца. Скончыу факультэт вольных мастацтвау Кракаускага унiверсiтэта. З 1558 года выкладау на беларускай мове катэхiзiс у пратэстанцкай школе у Вiльне.
Літаратура и рэдагаванне в Беларусі на пачатку ХХ ст
Кнігадрукаванне на Беларусі. Фарміраванне беларускай літаратурнай мовы. Янка Купала — рэдактар "Нашай нівы". Беларускі перыядычны друк на пачатку XX ст. "Наша ніва" і традыцыі народна-дыялектнай мовы. Функцыянавалі асноўныя месцы рэдактарскай дзейнасці.