Тэма: Паэма Адама Міцкевіча «Гражына»
Мэта:
—прасачыць, як паказана ў паэме гістарычнае мінулае нашай радзімы;
—развіваць уменне аналізаваць літаратурны твор як адзінае цэлае; бачыць
асаблівасці адлюстравання рамантычнага героя; фарміраваць асобасныя адносіны да
прачытанага;
—выхоўваць пачуццё грамадзянскага абавязку перад суайчыннікамі,
патрыятызм.
Ход урока
I. Арганізацыйны момант.
IІ. Тлумачэнне новага матэрыялу.
— Спадчына А. Міцкевіча з'яўляецца часткай сусветнай
літаратурпай класікі. Ён заўсёды марыў аб прызнанні сваёй творчасці. Аўтар
пісаў:
О, мне дажыць бы да гэтай уцехі, Каб мае трапілі кнігі пад
стрэхі, Каб за кудзеляй сялянкі прысеўшы, Песні любімыя даўнія спеўшы Пра
сірацінку-красуню, якая Вечарамі гнала птушыную стаю, I пра дзяўчыну, што скрыпку згубіла, —
Каб і мае ўзялі кнігі сялянкі, Простыя кнігі, як іх калыханкі.
Настаўнік расказвае пра жыццёвы і творчы шлях А. Міцкевіча.
(Асноўныя даты жыцця і творчасці пісьменніка вучні за-пісваюць у літаратурныя
сшыткі.)
— А. Міцкевіч нарадзіўся 24 снежня 1798 г. у сям'і
Мікалая і Барбары Міцкевічаў. Бацька яго быў адвакатам. 3 дзяцінства Адам
выхоўваўся пад уплывам беларускіх песняў, легендаў, хараства навакольнай
прыроды. Потым разам з Янам Чачо-там вучыўся ў Навагрудскай дамініканскай
школе. Пасля яе заканчэння ў 1815 г. паступіў у Віленскі універсітэт, дзе
спачатку вывучаў фізіку і матэматыку, а праз год перайшоў на
гісторыка-філалагічны факультэт. Юнак уваходзіў у тайныя студэнцкія таварыствы
філаматаў (сяброў навук), а пазней філарэтаў (сяброў дабрадзейнасці), праца
якіх мела патрыятычна-асветніцкі характар.
Як і кожны малады чалавек, А. Міцкевіч перажыў кахан-не. У
1818 г., падчас канікулаў. ён прыехаў у маёнтак Туга-навічы, дзе пазнаёміўся з
Марыляй Верашчакай. Пазней, працуючы настаўнікам Ковенскай гімназіі, ён
прысвяціў Марылі цудоўныя лірычныя вершы. Але Марыля выйшла замуж за графа
Путкамера. Паэт цяжка перажыў расстанне, хварэў доўгі час, не браўся за пяро.
Драма кахання дапоўнілася драмай грамадскай: улады
раз-грамілі філарэтаў. Сябры, Ян Чачот, Тамаш Зан і Антон Адынец, былі высланы
за межы Бацькаўшчыны. хМусіў пакінуць Коўна і А. Міцкевіч, які на працягу
1822—1824 гг. выдаў ыекалькі збор-нікаў паэзіі. Паэт накіраваўся ў Пецярбург. У
чаканні прысуду А. Міцкевіч наведаў Крым, дзе напісаў «Крымскія санеты» (1826).
У 1826 г. А. Міцкевіч знаходзіўся ў Маскве (яго прызначылі на
працу ў канцылярыю ваеннага генерал-губернатара), дзе ё.н пазнаёміўся з А.
Пушкіным.
У сярэдзіне 1829 г. А. Міцкевіч атрымаў дазвол на выезд за
мяжу і пакінуў Расію назаўсёды.
Паэт наведаў Гамбург, Берлін, Прагу, быў у Італіі, Парыжы. Ён
сумаваў па Радзіме, успамінаў мінулае: гады юнацтва, мары пра незалежнасць
Бацькаўшчыны. Усе гэтыя пачуцці адбіліся ў яго творы — паэме «Пан Тадэвуш».
–Чытанне паэмы “Гражына”
1. Першаснае ўспрыманне паэмы.
— Ці спадабаўся твор? Ваша
ўражанне ад прачытанага?
— Якія эпізоды, героі запомніліся?
Хто выклікаў у вас асуджэнне? Чаму?
— Што хацеў сказаць сваім
чытальнікам аўтар?
2. Работа па вызначэнні жанра твора.
— Чаму гэты твор мы называем
паэмай?
— Як сам паэт вызначыў яе жанр?
(Лігпоўская аповесць.)
— Дык што ж гэта: паэма ці
аповесць? Абгрунтуйце сваю думку. (Гэта паэма, але эпічная, бо ў ёй расказваецца
пра гістарычныя падзеі, таму яе можна назваць нават гістарычнай паэмай.)
3. Як ў паэме перадаецца гістарычнае апісанне эпохі? Складаецца
«Слоўпік эпохі» (гістарызмы і архаізмы): комтур — адзін з вышэйгаых
чыноў у духоўна-рыцарскім ордэне; каганец — сподак з тлушчам або алеем і
кнотам для асвятлення памяшкання; кнехты — пехацінцы; фускнехты —
коннікі, кавалерысты; кілім — дыван; вотчына — снадчына, буйнае
зямелыіае ўладанне; ратнік — воін, ваеыны чалавек; чало — лоб; лодж
— куча галля; вайдэлоты — жрацы, якія расказваюць аб справах
продкаў, усхваляюць іх подзвігі.
4. Зачытваецца пачатак паэмы: апісанне Навагрудскага
замка, начны прыезд нямецкіх паслоў.
—Што вы адучлі, чытаючы першыя радкі паэмы? (Трывогу, напружанасць,
загадкавасць.)
—Што дапамагло вам адчуць набліжэнне небяспекі? (Увага звяртаецца на
вобразныя сродкі мовы.)
—Зачытайце, як выглядалі «начныя госці», як яны сябе паводзілі.
Мы адчуваем, што адбудзецца нешта незвычайнае: прыезд
нямецкіх паслоў для саветніка князя Рымвіда быў загадкай. А разгадка страшная:
«брат на брата» ідзе з вайной і для гэтага ўступае ў тайную змову з тэўтонамі,
вечнымі ворагамі літоўцаў і беларусаў.
ІІІ. Замацаванне новага матэрыялу.
5. Кароткі пераказ зместу паэмы, складанне яе плана,
заніс у сшыткі.
1) Апісанне Навагрудскага замка.
2) Начныя госці.
3) Размова Рымвіда з князем
Літаворам.
4) Княгіня Гражына.
5) Спробы княгіні пераканаць
мужа.
6) Пагрозы нямецкага насла.
7) Трывожная вестка.
8) Бой з тэўтонцамі.
9) Дапамога загадкавага чорнага
рыцара.
10)Гібель князёўны.
11)Смутак гараджан.
12)Пахаванне Гражыны і смерць Літавора.
13)Эпілог (расказ старога).
У ходзе пераказу настаўнік і вучні зачытваюць урыўкі з паэмы.
Работа над вобразам Гражыны.
—Як названа паэма А. Міцкевіча, якая расказвае пра барацьбу літоўцаў з
крыжакамі? Чаму?
—Зачытайце апісанне знешнасці Гражыны. Якія яшчэ дэталі дапамагаюць нам
уявіць прыгажосць гераіні, яе характар?
—Як прыгажосць душы Гражыны раскрываецца ў яе дзеяннях, учынках?
—Чаму Гражына вырашае дзейнічаць супраць волі мужа? У чым «выключнасць» яе
ўчынка?
—Ці можам мы аднесці яе да рамантычных герояў? (Настаўнік прапануе вучням
звярнуцца да памяткі «Рамантызм».)
—Чым прываблівае вас Гражына?
—А як аўтар адносіцца да сваёй гераіні? Што дапамагло вам даведацца аб
гэтым? (Літоўскае «гражас» азначае «прыгожы».)
—У эпілогу твора ёсць такія радкі:
Не знойдзецца сягоння ў Навагрудскай гміне Ніводзін, хто не
знаў бы песні аб Гражыне, Бо й дудары пяюць, і паўтараюць дзеўкі... А месца
бітвы той цяпер завуць Літэўкі.
Якую думку аўтар сцвярджае гэтымі словамі? (Народ ніколі
не забывае аб тых, хто выступае за яго інтарэсы, за яго свабоду.)
Гутарка пра Літавора і Рымвіда.
Зачытваюцца ўрыўкі з паэмы з апісаннем гэтых герояў.
— Якая асноўная думка паэмы? У якіх радках яна выказана
аўтарам? (7 Рымвід, і Гражыма разумеюць, што эгаістычныя памкненні асобных
князёў могуць прынесць гора ўсяму народу, што спрэчныя пытанні ў дзяржаве
павінны вырашацца самімі правіцелямі, без прыцягнення знешніх сіл.)
Зачытаем словы Рымвіда:
3 вялікай крыўдаю прамовіў: «Пане! Я не магу сваім вушам даць
веры! На брата брату трэба ўзняць далоні? Вось ён на немцах вышчарбіў сякеры І
вострыць іх супраць сваіх смгоння! Нязгода — зло, ды скончыцца бядою Яднанне
гэта. Мы ж — агонь з вадою!»
— У гэтых радках і заключаецца асноўная думка аўтара.
Яны выражалі і асноўны настрой усёй прагрэсіўнай грамадскасці, якая імкнулася ў
той час да аб'яднання сваёй раздробленай краіны ў барацьбе за яе свабоду і
незалежнасць, чаму А. Міцкевіч прысвяціў усё сваё жыццё і творчасць.
ІV. Дамашняе заданне.
1. Ахарактарызаваць вобразы
паэмы.
2. Выразна прачытайце ўрыўкі з
паэмы, намалюйце ілюстрацыі да іх, пракаменціруйце.
3. Адкажыце пісьмова на пытанне «Што агульнага паміж памай А.
Міцкевіча "Гражына" і "Словам пра паход Ігаравы"?
IX. Рэфлексія.
— Якія ўражанні, пажаданні вы хацелі б выказаць пасля
сённяшняга ўрока? Ці задаволены вы сваёй працай?
Другие работы по теме:
Адам Смит 3
Краткая биография Адам Смит родился в июне 1723 (точная дата его рождения неизвестна) и крещен 5 июня в городке Керколди в шотландском округе Файф, в семье таможенного чиновника. Его отец умер за 6 месяцев до рождения Адама. В возрасте 4 лет он был похищен цыганами, но быстро спасен его дядей и возвращен матери.
Трудовое учение Адама Смита.
Краткая биография. Обзор основных трудов. Кратко сформулированные основные понятия и теории, разработанные в трудах А. Смита.
Трудовое учение Адама Смита
Адам Смит (1723-1790),один из крупнейших представителей английской классической политической экономии, в значительной степени ее основоположник
Тиц, Фердинанд скульптор
Фердинанд Тиц (нем. Ferdinand Tietz либо Ferdinand Dietz, 1708, Йезержи, Богемия — 17 июня 1777, замок Зеехоф вблизи Меммельсдорфа) — немецкий скульптор рококо.
Сошествие во ад
Эта икона, возникшая в глубокой древности (по-видимому, в XII столетии), иконографией своей обязана во многом свидетельству, заключенному в апокрифическом Евангелии от Никодима.
Паэма Францішка Багушэвіча Кепска будзе другое.
Самым вялікім па памеры вершаваным творам Ф. Багушэвіча з'яўляецца паэма «Кепска будзе!» Твор напісаны ў паслярэформенны час і адлюст-роўвае жыццё бяднейшай часткі тагачаснай вёскі, жыццё бязрадаснае і гаротнае.
Мінулае вучыць нас як жыць сёння па творах Яна Баршчэўскага.
Лiтаратурную дзейнасць Ян Баршчэўскi пачаў у Полацкай калегii паэмамi "Пояс Венеры" i "Псiхея", вытрыманымi ў стылi польскага класiцызму. Твораў, напiсаных на беларускай мове, захавалася мала. Гэта дыдактычныя вершы "Дзеванька" i "Тарэлiца", а таксама паэма "Рабункi мужыкоў" ("Размова хлопаў"), прысвечаная падзеям 1812 г.
Услаўленне народнай гераіні Бандароўны ў аднаіменнай паэме Янкі Купалы.
Паэма "Бандароўна" напісана ў 1913 г. па матывах беларускіх і ўкраінскіх народных песень аб Бандароўне і польскім магнаце Патоцкім, пры жыцці якога ў 1768 г. на Украіне ўспыхнула паўстанне пад кіраўніцтвам Максіма Жалезняка і Івана Гонты. Бандароўна — галоўны герой твора. Гэта надзвычай прыгожая дзяўчына, якой захапляецца сам паэт:
Водгук на паэму Ф. Багушэвіча Кепека бу-дзе
Паэма Францішка Багушэвіча «Кепска будзе!» — самы буйны паэтычны твор пісьменніка, які праўдзіва расказвае аб жыцці народаў Расіі і Беларусі, аб цяжкай долі прыгонных сялян. Паэма вельмі цікавая, ад-метная, яна не падобная да твораў В. Дуніна-Марцін-кевіча ці Паўлюка Багрыма. Паэме не ўласцівыя сродкі рамантызму, а, наадварот, ёй характэрны фальклорныя матывы, якія Багушэвіч пераасэнсоўвае і паказвае, што трагічны лёс чалавека з народа залежыць не ад таго, што ён няўдачлівы, што яму не шанцуе ў жыцці, а ад сацыяльных умоў.
Вобраз зубра ў паэме міколы Гусоўскага
Цікава, што паэма Гусоўскага «Песня пра зубра» была знойдзена ў нейкім выданні (назвы не памятаю), дзе была змешчана з творамі нарысавага і навукова-папулярнага характару пра прыроду. Яе палічылі магчымым уключыць у зборнік навуковых прац. I я ведаю, чаму гэта зрабілі: паэма дае праўдзівы, блізкі да рэальнасці адбітак зубрынага жыцця, нораваў, паводзінаў і звычак гэтых звяроў-волатаў, цуда прыроды.
Мастацкія асаблівасці паэмы Энеіда на-выварат.
Энеіда навыварат" была напісана ў канцы дзесятых гадоў дзевятнаццатага стагоддзя. На такую думку наводзіць наступнае параўнанне ў творы: пасля пагроз Нептуна вятры ўцякаюць з мора, "як ад Кутуза Банапарт". Да нас дайшла толькі палова першай часткі паэмы.
Вобраз палясоўшчыка Тараса па паэме Тарас на Парнасе. другое.
Аўтарства паэмы "Тарас на Парнасе" доўгі час заставалася невядомьш, устанавіць яго было нялёгка з тае прычыны, што зусім адсутнічалі дакументальныя звесткі аб аўтары. Але апублікаваныя матэрыялы беларускага паэта і фалькларыста Аляксандра Рыпінскага сведчаць, што паэму "Тарас на Парнасе" налісаў у 1855 годзе ўраджэнец Віцебшчыны Канстанцін Вераніцын.
Вобраз палясоўшчыка Тараса ў паэме Тарас на Парнасе. другое 2
Паэма "Тарас на Парнасе" напiсана ў сярэдзiне XIX ст. Аўтарства яе прыпiсвалася В. Равiнскаму, Т. Манькоўскаму, В. Дунiну-Марцiнкевiчу, А. Вярыгу-Дарэўскаму, студэнтам Горы-Горацкага сельскагаспадарчага iнстытута. Г. Кiсялёў лiчыць, што паэму напiсаў Канстанцiн Веранiцын, якi нарадзiўся на Вiцебшчыне.
Паэма Якуба Коласа Сымон-музыка
Паэма «Сымон-музыка» — другі па велічьгні і значнасці пасля «Новай зямлЬ паэтычны твор Якуба Коласа. Пісаць яе аўтар пачаў яшчэ раней «Новую зямлю», як толькі выйшаў з турмы, ды трапіў за ўдзел у настаўніцкім з'ездзе. Там жа, за кратамі» узнікла і задума твора. Шсалася паэма доўга, з перапынкамі — чатырнаццаць га-доў.
Вобраз Тараса ў паэме Тарас на Парнасе.
Паэма "Тарас на Парнасе" мае глыбокі сэнс. На першы погляд здаецца, што гэта звычайны жартоўны твор. Але тут выяўлены неардынарны погляд аўтара на жыццё сялян. Вобраз Тараса, галоўнага героя твора, увасабляе характэрныя рысы ўсяго беларускага народа.
Сымон Музыка
БЕЛАРУСКІ МУЗЫКА-АРФЕЙ (ПА ПАЭМЕ ЯКУБА КОЛАСА "СЫМОН-МУЗЫКА") Паэма "Сымон-музыка" ў творчасці Якуба Коласа займае адметнае месца. Яна, як і многія іншыя творы беларускіх пісьменнікаў ("Курган" Я. Купалы, "Люцыян Таполя" М. Танка, "Сады вятроў" Я.
Літаратура перыяду Вялікай Айчыннай вайны
Лёс Беларусі ў вайне. Гераізм савецкіх людзей. Вайна і літаратура. Пісьменнікі-франтавікі, удзельнікі партызанскага і падпольнага руху. Творчасць паэтаў, якія загінулі ў гады вайны. Складанасць ваенных падзей і калізій у адлюстраванні літаратуры. Франтавы і партызанскі друк. Фальклор ваеннага часу.
Жыццёвы і творчы шлях Яна Чачота
Азнаямленьне з біяграфічнай гісторыяй жыцця і зараджэннем літаратурнага таленту Яна Чачота. Стылістычнае асаблівасцю спявае стала выкарыстанне нацыянальнага фальклору пры напісанні балад "Свіцязь", "Мышанка". Вызначэнне ўкладу Яна ў галіну мовазнаўства.
Кипренский О.А.
Художник-живописец, портретист, представитель романтического направления русского искусства.
Белуши, Джон
Введение 1 Биография 2 Признание и награды 3 Фильмография 4 Смерть Введение Джон Белуши (англ. John Belushi; 1949—1982) — американский комедийный актёр, сценарист.
Танк Максім
(сапр. Скурко Яўген), нарадзіўся 17.09.1912 г. у вёсцы Пількаўшчына Мядзельскага раёна Менскай вобласці ў сялянскай сям'і. Скончыў пачатковую польскую школу, вучыўся ў Вілейскай расейскай і ў Радашковіцкай беларускай гімназіях, з апошняй быў выключаны за ўдзел у школьнай забастоўцы. Потым вучыўся ў віленскіх беларускай, расейскай гімназіях.
Сотио, Альберто
(итал. Alberto Sotio, также иногда Alberto Sozio; 2-я пол. XII в. – нач. XIII в.) — итальянский художник. Имя мастера было обнаружено на расписном кресте из собора в Сполето. В нижней части распятия под изображением черепа Адама сохранилось дата – 1187 год от Р.Х, и фрагмент подписи « OPUS ALBERTO SO», т.е. «произведение Альберто Со…».
Бирка
Введение 1 Археологическое исследование 2 Берковец Список литературы Бирка Введение Бирка (Birka) — крупнейший торговый центр шведских викингов в 800—975 гг., который упоминается в житии «северного апостола» св. Ансгара и в сочинениях Адама Бременского. С XIX в. отождествляется с островом Бьёркё на озере Меларен, состоит под охраной ЮНЕСКО как памятник Всемирного наследия.
Арзуманян, Ерванд Ашотович
Введение 1 Биография 2 Признания и награды 3 Фильмография Введение Ерва́нд Ашо́тович Арзуманя́н (род 13 августа 1941) — советский, российский актёр, заслуженный артист РСФСР (1988)
История летоисчисления в России
Со времен Владимира Киевская Русь использовала византийскую эру от сотворения Адама, которое произошло 1 марта 1 года творения, в пятницу.
Фергюсон, Адам
Адам Фергюсон (англ. Adam Ferguson) — философ и историк, профессор моральной философии в Эдинбургском университете. Учитель Адама Смита. Опыты по истории гражданского общества
Пилсудский, Бронислав
Брони́слав Пётр Гиня́тович Косьче́ша Пилсу́дский (Бронисла́в О́сипович Пилсу́дский, польск. Bronisław Piotr Piłsudski; 2 ноября 1866, Зулов — 17 мая 1918, Париж) — польский деятель революционного движения и этнограф; брат Юзефа Пилсудского и Адама Пилсудского.
Адам Смит
Колледж № 1 при ВГУ доклад Адам Смит работу выполнил : Андросов Дмитрий рецензент : оценка : Воронеж 1997 Адам Смит 1723 – 1790 великого шотландца Адама Смита
Онуфрович-Плосская, Софья Ильинична
Софья Ильинична Онуфрович-Плосская (польск. Maria Zofia Onufrowicz-Płoska, 15 марта 1862, Калинковичи — 2 сентября 1922, Краков) — польская революционерка, деятель I Пролетариата. Сестра Болеслава, Адама и Цезаря Онуфровичей, жена Эдмунда Плосского.
Происхождение человека 9
Жизнь с каждым днем доказывает, что в этом мире нет случайностей. Теория вероятности существует, но множество событий жизни происходят так, что становится очевидно, что есть кто-то "главнее" . Известно, что Библия писалась людьми, учениками Бога. Однако я не отрицаю, что, возможно, она писалась с Божьей помощью.
Адам, Роберт
Адам, Роберт (Adam, Robert) (1728–1792), шотландский архитектор и градостроитель, старший из четырех братьев.