Крытыка царскай судовай бюракратыі ў камедыі В. Дуніна-Марцінкевіча Пінская шляхта. другое
Остальные рефераты » Крытыка царскай судовай бюракратыі ў камедыі В. Дуніна-Марцінкевіча Пінская шляхта. другое
Камедыя "Пiнская шляхта" — выдатнае дасягненне беларускай нацыянальнай драматургii. Значны ўплыў на стварэнне камедыi аказала паўстанне 1863-1864 гг., да якога В. Дунiн-Марцiнкевiч аднёсся насцярожана, з пункту гледжання шляхецкай дэмакратыi. Няма падстаў лiчыць яго актыўным удзельнiкам тых падзей, аднак яны не маглi не паўплываць на далейшы жыццёвы i творчы шлях пiсьменнiка. Больш за год В. Дунiн-Марцiнкевiч знаходзiцца пад следствам у мiнскай турме, а яго старэйшую дачку за ўдзел у паўстаннi саслалi ў Сiбiр. I таму камедыя рэзка адрознiваецца ад папярэднiх твораў (п'есы "Сялянка", паэмы "Гапон"). У ёй назiраецца ўжо iншы падыход аўтара да шляхты (учарашнiх бунтаўшчыкоў), да прадстаўнiкоў царскай улады — палiцэйскiх, судовых чыноўнiкаў, следчых. Цэлая армiя iх была прыслана ў Беларусь праводзiць палiтыку "православия, народности", палiтыку прышчаплення вялiкадзяржаўнай iдэi самаўладства. Дзеянне ў "Пiнскай шляхце" адбываецца ў адным з глухiх палескiх засценкаў Пiнскага павета, дзе ўсе лiчаць сябе шляхцiцамi, дваровымi. Двое "шляхцiчаў" Iван Цюхай-Лiпскi i Цiхон Пратасавiцкi пасварылiся i нават пабiлiся з-за таго, што адзiн абазваў другога мужыком. За гэту вялiкую "абразу" Лiпскi падае на Пратасавiцкага ў суд. На разгляд справы ў закiнуты мядзведжы куток прыязджае станавы прыстаў Кручкоў з пiсарам Пiсулькiным. Каб больш яскрава паказаць тыповыя рысы "судовых людзей", В. Дунiн-Марцiнкевiч уводзiць у п'есу сцэну судовага пасяджэння, якая ўспрымаецца як вострая пародыя на царскi суд. Кручкоў не судзiць, а камандуе, загадвае, адным словам, распараджаецца ў судзе, як яму толькi ўздумаецца. "Найяснейшая карона" пускае ў ход усе свае здольнасцi: корчыць сур'ёзную фiзiяномiю, адзiн вус ставiць угору, а другi — унiз, спасылаецца на неiснуючыя законы, указы, дапускае такiя сцвярджэннi, ад якiх у вачах цёмна робiцца. Так, ён сцвярджае, што iмператрыца Лiзавета Пятроўна выдавала свае ўказы ў 1893 г., у той час як сам герой дзейнiчае ў 60-х гг. XIX ст. Па Кручкову, у красавiку налiчваецца 49 дзён, у вераснi - 75, у кастрычнiку - 45. I гэту бязглуздзiцу з увагай слухае шляхта (былое рыцарства польскiх каралёў i феадалаў). Яна нават прыходзiць у захапленне ад юрыдычных здольнасцей прыстава. Гэтым аўтар высмейвае не толькi тупасць, нахабства, самавольства Кручкова, але i невуцтва, адсталасць правiнцыяльнай шляхты, якая нават не ведае летазлiчэння, веку i году, у якiм жыве. На думку В. Дунiна-Марцiнкевiча, шляхта перарадзiлася ў саслоўе, якое толькi аддалена (хутчэй па прэтэнзiях i амбiцыях) нагадвае панства. На самой жа справе яна ўяўляе безнадзейна адсталае, iнертнае асяроддзе; часам шляхцiц жыве горш за селянiна. I гэта кансерватыўнае, ганарыстае "асяроддзе" служыла ў часы рэакцыi апорай царскага самаўладства i такiх яго "дзеячаў", як прыстаў i пiсар. Панаванне кручковых i пiсулькiных толькi i магчыма сярод забiтай, цёмнай, але ганарлiвай шляхты. Прыстаў, надзелены ўладай, сярод шляхты не лiчыць патрэбным нават захоўваць знешнюю форму правасуддзя. Ён аб'яўляе вiнаватымi тых, хто нiякiх адносiн да справы не мае: "Сведкi, каторыя бачылi драку, а не баранiлi, — па 9-цi рублёў, а вся прочая шляхта, што не бачыла дракi, за тое, што не бачыла, — па 3 рублi". Кручкоў наскрозь бачыць закасцянелую, пыхлiвую шляхту i скарыстоўвае любую магчымасць, каб вывудзiць з яе кiшэняў грыўны, рублi i чырвонцы. Аднаму з шляхцiцаў ён прысуджае пакаранне ў 25 лоз без дывана, на голай зямлi. Добра ведаючы, што такое пакаранне лiчылася мужыцкiм, "нечуваным унiжэннем", ён тым самым здзiрае з яго апошнiя грошы. Цёмныя ж пiнчукi так бароняць свой шляхецкi гонар, што гатовы аддаць апошнюю кашулю, абы толькi пазбегнуць лоз на голай зямлi. Нахапаўшы досыць грошай, прыстаў не грэбуе сушанымi грыбамi, рыбай, мёдам, зайцамi. "За добры гасцiнчык" найяснейшая "карона" згаджаецца дапамагчы закаханым Грышку i Марысi. У канцы камедыi Кручкоў сутыкае шляхцiцаў Альпенскага i Статкевiча, каб яшчэ раз прыехаць за спажываю, спадзеючыся на новае "жнiво". Вобраз Кручкова пададзены ў п'есе ў сатырычнай форме. Аб гэтым сведчаць блытанiна ў фактах i законах, яго знешнi выгляд, мова, падобная да страшэннай мешанiны слоў, розных выразаў, запазычаных з судовых дакументаў, тыпу "лiчнасць падвергнецца апаснасцi", "пусть выступят вперод", "в пользу врэменнага прысуцтвiя". Двайнiком свайго непасрэднага начальнiка, яго верным слугою i надзейным памочнiкам з'яўляецца пiсар Пiсулькiн. Ён, як i Кручкоў, займаецца хабарнiцтвам. З вялiкiм задавальненнем пiсар прызнаецца: "Харашо быць пiсьмавадзiцелем у разумнага чалавека, маляваныя госцiкi (грошы) самi ў карман лезуць, не нада i рук выцягваць". В. Дунiн-Марцiнкевiч у вобразах станавога прыстава Кручкова i яго памочнiка Пiсулькiна па-мастацку дасканала i знiшчальна выкрыў царскае чыноўнiцтва Расii (асноўную палiтычную апору расiйскага самадзяржаўя), для якога характэрнымi былi хцiвасць, хабарнiцтва, грубасць, свавольства, невуцтва, п'янства. Напэўна, па гэтай прычынё ў 1890 г. вiленскi губернатар рашуча запратэставаў супраць друкавання камедыi. I толькi ў 1918 г. выдатны твор В. Дунiна-Марцiнкевiча ўбачыў свет.
Другие работы по теме:
Потребности и ресурсы. Проблема их выбора в экономике
1. Уступ. Агульная характарыстыка беларускай шляхты Беларуская шляхта — паняцце, хутчэй, не класавае (адрозна ад рускага дваранства), а саслоўнае, класава дыферэнцыяванае. І паняцце, безумоўна, гістарычнае. Шляхецкае саслоўе выразна акрэслілася ў ХVІ ст., калі беларускія землеўласнікі ў пагоні па прывілеі сталі набываць гербы, пераходзіць у каталіцтва, прымаць польскую (заходне-еўрапейскую) мадэль культуры, карыстацца польскай і лацінскай мовамі.
Канфесіянальная сітуацыя на Беларусі ў ХІХ стагоддзі
Канфесіянальная гісторыя Беларусі складаная і шматгранная. Пранікнення каталіцтва на тэрыторыю Беларусі. Праваслаўная царква. Каталіцкі касцёл. Іслам, татарскія пасяленцы на беларусі. Рэлігійна-містычны рух у іудаізме - хасідызм. Пратэстантызм. Стараверы.
Першы народны артыст Беларусі драматургічная спадчына Уладзіслава Галубка.
Тэматыка драматычных твораў У. Галубка даволі разнастайная. У іх уздымаюцца маральна-этычныя праблемы ("Душагубы"), крытыкуюцца царскія чыноўнікі і суддзі, сацыяльна-палітычныя парадкі ў царскай Расіі ("Пісаравы імяніны", "Суд"), адлюстроўваецца жыццё ў Заходняй Беларусі ("Краб", "Белы вянок") і барацьба сялян у часы рэвалюцыйных хваляванняў ("Бязвінная кроў").
Вобразы Паўлінкі і пана Быкоўскага ў камедыі Янкі Купалы Паўлінка.
Паўлінка і пан Быкоўскі з'яўляюцца цэнтральнымі вобразамі камедыі "Паўлінка". Увесь сюжэт п'есы будуецца на супрацьпастаўленні і супрацьстаянні гэтых двух герояў. Такі прыём дазволіў аўтару стварыць не толькі каларытныя і запамінальныя вобразы, але і цудоўную, адметную беларускую камедыю. Паўлінка з'яўляецца ўжо ў першым акце п'есы, і ўсе далейшыя падзеі прама або ўскосна звязаны з ёю.
Водгук на паэму Ф. Багушэвіча Кепека бу-дзе
Паэма Францішка Багушэвіча «Кепска будзе!» — самы буйны паэтычны твор пісьменніка, які праўдзіва расказвае аб жыцці народаў Расіі і Беларусі, аб цяжкай долі прыгонных сялян. Паэма вельмі цікавая, ад-метная, яна не падобная да твораў В. Дуніна-Марцін-кевіча ці Паўлюка Багрыма. Паэме не ўласцівыя сродкі рамантызму, а, наадварот, ёй характэрны фальклорныя матывы, якія Багушэвіч пераасэнсоўвае і паказвае, што трагічны лёс чалавека з народа залежыць не ад таго, што ён няўдачлівы, што яму не шанцуе ў жыцці, а ад сацыяльных умоў.
Праблематыка Песні пра зубра Міколы Гусоўскага. Сучаснасць зместу паэмы
Мы цэнім паэму Гусоўскага «Песня пра зубра», выдатна перакладзеную на беларускую і рускую мовы Язэпам Семяжонам у 1968 і 1969 гадах. Не так даўно я дазналася, што на беларускую мову за мяжой яе пераклала беларуская паэтка-эмігрантка Наталля Арсеннева. Ведаю таксама, што перакладам гэтага твора на рускую мову займаўся даследчык творчасці паэта-лацініста Я.Парэцкі.
Выкрыццё Гарлахвацкага і гарлахватчыны ў камедыі К.Крапівы Хто смяецца апошнім
Здаецца, зусім нядаўна памёр народны пісьменнік Беларусі Кандрат Кандратавіч Крапіва. Аднак прайшло ўжо восем год, цэлых восем год... Усё гэта сумна, калі не думаць пра тое, колькі цікавага і карыснага напісаў і пакінуў нам гэты таленавіты чалавек за сваё доўгае жыццё. Хто не ведае яго сатырычных баек, шматлікіх вер-шаў, арыгінальных п'ес? Драматургію Кандра-та Крапівы складаюць такія творы, як «Канец дружбы», «3 народам», «Людзі і д'яблы» і іншыя, але самай цікавай, на маю думку, з'яў-ляецца камедыя «Хто смяецца апошнім», напісаная ў тысяча дзевяцьсот трыццаць дзе-вятым годзе.
Станоўчыя і адмоўныя героі камедыі Кандрата Крапівы Хто смяецца апошнім
Камедыя Кандрата Крапівы «Хто смяецца апошнім» хаця і была напісана ў тысяча дзевяцьсот трыццаць дзевятым годзе, але яе можна назваць сучаснай. Бо дзеянні, якія адбываюцца ў інстытуце геалогіі, вельмі нагадваюць сённяшнія стасункі паміж людзьмі амаль ва ўсіх дзяржаўных установах. Кандрат Крапіва ў ка-медыі выкрыў несправядлівасць, парушэнне прынцы-паў жыцця.
Праблема дабра і зла ў камедыі Кандрата Крапівы Брама неўмяручасці.
Сатырычная камедыя "Брама неўміручасці" з'яўляецца вялікім дасягненнем Крапівы-драматурга. У ёй моцна праявілася сацыяльная пранікнёнасць К. Крапівы, яго ўменне арыентавацца ў складаных праблемах сучаснасці. Персанажы п'есы працягваюць галерэю сатырычных тыпаў, выведзеных у ранейшых п'есах драматурга.
Супярэчлівы характар адносін В.Дуніна-Марцінкевіча да прыгоннага ладу ў паэме Гапон
Асноўная тэма паэмы «Гапон» — паказ жыц-ця беларускага сялянства ў часы прыгону. 3 гісторыі мы ведаем, наколькі цяжкім і бяспраў-ным было становішча сялян у тую пару. Чала-век быў прывязаны да пана і поўнасцю залежаў ад яго. Адным з найстрашнейшых праяўлен-няў прыгонніцтва была рэкруцкая павіннасць — шматгадовая цяжкая салдацкая служба цару без згоды на тое маладога чалавека.
Ідылія В. Дуніна-Марцінкевіча.
На долю п'есы В. Дунiна-Марцiнкевiча "Iдылiя" (другая назва — "Сялянка") выпаў шчаслiвы лёс. Напiсаная ў 1846 г., яна i ў нашы днi з поспехам ставiцца на сцэнах многiх тэатраў, карыстаецца папулярнасцю ў гледачоў. Сам аўтар, якi быў душою аматарскага калектыву i ўдзельнiчаў у многiх яго пастаноўках, з сiмпатыяй адносiўся да герояў "Iдылii".
Шлях першапраходцы пра творчасць В. У. Дуніна-Мартінкевіча.
Асоба В. Дуніна-Марцінкевіча доўно вядома ў гісторыі родная літаратуры.Ён па праву лічыцца заснавальнікам новай беларускай літаратуры.Зразумець значэнне дейнасці пісьменніка можна толькі склаўшы ў адзінае цэлае ўсё, што стварыў ён як першы беларускі прафесійны літаратар XIX ст., драматург,перакладчык, публіцыст і асветнік.
Кручкоў- тыповы прадстаўнік царскай сістэмы чыноўнікаў па камедыі Пінская шляхта В. Дуніна-Марцін
Яго паводзіны сярод шляхты - з'едлівая пародыя на правасуддзе. Не ласпеў Кручкоў яшчэ пачаць "разбірацельства", а ўжо гучыць яго загад, каб шляхта несла хабар: "Няхай аддаць хурману, ды спакуйце там харашэнька ў возе". Нахабству і цынізму Кручкова няма межаў. Ён так вольна адчувае сябе сярод цёмнай, прастакаватай, запалоханай яго прыгаворамі і штрафамі шляхты, што не лічыць патрэбным захоўваць нават знешнюю форму правасуддзя.
Пан і селянін у творчасці В. У. Дуніна-Марцінкевіча.
Самым вядомым пісьменнікам другой паловы XIX стагоддзя па праву лічыцца Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч. Паэт, драматург, тэатральны крытык, ён усхваляў працавіты і шчыры беларускі народ, крытыкаваў прыгонны лад і прыгоннікаў.
Крытыка царскай судовай бюракратыі ў камедыі В.Дуніна-Марцінкевіча Пінская шляхта
Камедыя «Пінская шляхта» пісалася пасля адмены прыгоннага права і пасля паўстання тысяча васемсот шэсцьдзесят трэцяга года. Паўстанне закончылася паражэннем, і ў краі-не наступілі часы жорсткай рэакцыі. Душы-лася любая дэмакратычная думка. Царская вярхушка, баючыся новага ўздыму прагрэсіў-ных сіл, была толькі тым і занята, што адсоч-вала любыя павевы бунтарства з мэтай назаў-сёды вытравіць у людзей дух непакорнасці.
Гомін, гомін по діброві
Автор: Народна творчість. Гомін, гомін по діброві, А над полем все заграви, А над полем все заграви, Пожовтіли буйні трави. Станьмо, хлопці, при долині.
Асноўныя этапы і шляхі развіцця беларускага літаратуразнаўства
Ля вытокаў беларускай літаратурнай навукі, яе развіццё ў 1920-1930 гг. Фарміраванне ўласнага беларускага літаратуразнаўства, яго стан ў 1940 - першай палове 1950 гг. Здабыткі і дасягненні беларускага літаратуразнаўства ў другой палове 1950 - 1990 гг.
Літаратурныя роды, віды, жанры
Агульнае паняцце аб літаратурным родзе, відзе, жанры. Эпас (эпічны род): сістэма эпічных відаў і жанраў. Сістэма драматычных відаў і жанраў. Лірыка (лірычны род). Ліра-эпас як адно з буйнейшых міжродавых утварэнняў. Сістэма ліра-эпічных відаў і жанраў.
Лiтаратура ў эпоху Асветніцтва
Гісторыя беларускай дакастрычніцкай літаратуры. Асаблівасці развіцця беларускай літаратуры ў эпоху Асветніцтва. Лепшыя паэтычныя і драматычныя творы другой паловы XVIII ст. Тэматычна бурлескная паэзія эпохі Асветніцтва. Развіццё школьнай драматургіі.
Культура і мастацтво Беларусі канца XVIII-першай паловы XIX ст
Станаўленне беларускай літаратурнай мовы і беларускай літаратуры. Фарміраванне беларускай нацыі. Тэатр, музыка, выяўленчае мастацтва, архітэктура і іх камерцыйный характар. Рамантычныя матывы ў гістарычным і пейзажным жывапісе, папулярнасць графікі.
Культура Беларусі ў канцы ХIХ ст.
Станавленне буржуазнага грамадства, якэя паскорыла працэсы культурнага жыцця Беларусі ў канцы ХIХ ст., ўздзеянне на развіццё культуры руской культуры. Вядучае месца мастацкай літаратуры, тэатральная і музычная культура выяўленчае мастацтва і архітэктура.
Восстание Павлюка
— казацкое восстание 1637 года на Украине против польской шляхты. Военное противостояние началось после того как запорожские нереестровые казаки в мае 1637 года захватили в Корсуне артиллерию реестровцев и увезли её на Запорожскую Сечь. В августе отряд повстанцев, возглавляемый Павлом Павлюком двинулся на Киевщину.
Восстание Кастуся Калиновского
Массовое участие в восстание приняла шляхта, которая добивалась возрождения Речи Посполитой в границах 1772 г., что и было его причиной. Наиболее решительно настроенная часть шляхты связывала осуществление своих целей с подготовкой и проведением вооруженного восстания против самодержавия при поддержке крестьян.
Белорусский казачий полк
― войсковая единица в Белоруссии в русско-польскую войну 1654—1667. История полка Русское правительство, чтобы использовать белорусскую шляхту как свою социальную опору на белорусских землях, поручило могилёвскому шляхтичу Константину Поклонскому (присвоив ему чин полковника) создать белорусский полк.
Гражданская война 1696 1702 годов в Великом княжестве Литовском
— разгорелась в время бескоролевья после смерти Яна ІІІ Собесского и способствовала дальнейшему экономическому упадку Великого Княжества. Противоборствующими сторонами выступали чрезмерно усилившиеся Сапеги и коалиция шляхты во главе с Радзивиллами, Вишневецким, Поцеями и Огинскими.
Королевство Польское 1025 1385
Королевство Польское (польск. Krуlestwo Polskie) — польское государство с 1025 по 1795 год. После Люблинской унии 1569 года стало частью Речи Посполитой. Началом Королевства Польского принято считать принятие королевского титула Болеславом I Храбрым, а концом — отречение от престола короля Станислава Августа Понятовского в результате третьего раздела Речи Посполитой.
Фарміраванне беларускай нацыі
Структура насельніцтва Беларусі ў складзе Расійскай імперыі. Фарміраванне нацыянальнай свядомасці беларускага народа. Утварэнне беларускай нацыі. Станаўленне беларусазнаўства. Фарміраванне беларускай літаратурнай мовы і нацыянальнай літаратуры.
Увахожданне Беларусі у Расійскую Імперыю
Акт падзелу Рэчы Паспалітай. Дзялення Беларуская губерня на Магілёўскую і Віцебскую у 1801 г. Беларусь, Літва і Украіна ў складзе Рэчы Паспалітай. Капіталізм ў Еўропе у XVII ст. Расійская падатковая сістэма. Сітуацыя напярэдадні Айчыннай вайны 1812 г.
Модель шляхетской демократии в Польше (XVI-XVIII вв.)
Модель “шляхетской демократии” в Польше (XVI - XVIII вв.) Материал для истории сеймов заключается в так называемых “диариях”, или дневниках сеймов, сохранившихся в рукописях, и только в конце XIX века напечатанных, или же увидевших свет в печати вскоре после своего составления, равно как известия об отдаленных сеймах можно найти в летописях, мемуарах и т.п., а результаты их деятельности - в сборниках “конституций”, т.е. сеймовых постановлений.
Правление Бориса Годунова 1598 - 1605 гг.
Правление Бориса Годунова (1598 - 1605 гг.) Патриарх Иов предложил избрать новым царем Б. Годунова, как человека, который уже положительно зарекомендовал себя в качестве государственного деятеля. Б. Годунов стал первым царем, избранным Земским собором. Новый царь оказался талантливым политиком.
Францыск Скарына беларус
Францыск Скарына Жыццё і дзейнасць ВЫДАДЗЕНА СКАРЫНАМ. ПРАГА 1517, 6 жнiўня - першае выдане Ф. Скарыны - "Псалтыр" 10 верасня - "Кнiга Iова"
ничего нового
Nihil novi (лат. ничего нового) — общеупотребительное название закона, принятого польским Сеймом и одобренного королём Александром Ягеллоном в 1505 году. В польской историографии называется конституцией, при этом следует иметь в виду, что Польше все постановления польского Сейма назывались конституциями.