Реферат: Басня Шлейхера - Refy.ru - Сайт рефератов, докладов, сочинений, дипломных и курсовых работ

Басня Шлейхера

Рефераты по истории » Басня Шлейхера

Введение
1 Версии
1.1 Исходный текст Шлейхера (1868)
1.2 Модернизация Хирта (1939)
1.3 Модернизация Леманна и Згусты (1979)
1.4 Модернизация Адамса (1997)
1.5 Модернизация Кортландта (2007)
1.6 Модернизация Лура (2008)
1.7 Перевод

Введение

Ба́сня Шле́йхера — басня «Овца и кони», сочинённая Августом Шлейхером в 1868 году на праиндоевропейском языке (в том виде, в каком его себе представлял Шлейхер). С тех пор басня многократно переписывалась в свете новых данных о праиндоевропейском языке, став своеобразным полигоном для демонстрации достижений компаративистики.

1. Версии

Исходный текст Шлейхера (1868)[1]

Avis akvāsas ka

Avis, jasmin varnā na ā ast, dadarka akvams, tam, vāgham garum vaghantam, tam, bhāram magham, tam, manum āku bharantam. Avis akvabhjams ā vavakat: kard aghnutai mai vidanti manum akvams agantam. Akvāsas ā vavakant: krudhi avai, kard aghnutai vividvant-svas: manus patis varnām avisāms karnauti svabhjam gharmam vastram avibhjams ka varnā na asti. Tat kukruvants avis agram ā bhugat.

Модернизация Хирта (1939) [2]

В версии Хирта присутствуют *e и *o, палатовелярные и лабиовелярные согласные, слоговые сонорные.

Owis ek’wōses-kʷe

Owis, jesmin wьlənā ne ēst, dedork’e ek’wons, tom, woghom gʷьrum weghontm̥, tom, bhorom megam, tom, gh’ьmonm̥ ōk’u bherontm̥. Owis ek’womos ewьwekʷet: k’ērd aghnutai moi widontei gh’ьmonm̥ ek’wons ag’ontm̥. Ek’wōses ewьwekʷont: kl’udhi, owei!, k’ērd aghnutai vidontmos: gh’ьmo, potis, wьlənām owjфm kʷr̥neuti sebhoi ghʷermom westrom; owimos-kʷe wьlənā ne esti. Tod k’ek’ruwos owis ag’rom ebhuget.

Модернизация Леманна и Згусты (1979) [3]

Леманн и Згуста вносят в свою версию один ларингал.

Owis eḱwōskʷe

Gʷərēi owis, kʷesjo wl̥hnā ne ēst, eḱwōns espeḱet, oinom ghe gʷr̥um woǵhom weǵhontm̥, oinomkʷe meǵam bhorom, oinomkʷe ǵhm̥enm̥ ōḱu bherontm̥. Owis nu eḱwobh(j)os (eḱwomos) ewewkʷet: "Ḱēr aghnutoi moi eḱwōns aǵontm̥ nerm̥ widn̥tei". Eḱwōs tu ewewkʷont: "Ḱludhi, owei, ḱēr ghe aghnutoi n̥smei widn̥tbh(j)os (widn̥tmos): nēr, potis, owiōm r̥ wl̥hnām sebhi gʷhermom westrom kʷrn̥euti. Neǵhi owiōm wl̥hnā esti". Tod ḱeḱluwōs owis aǵrom ebhuget.

Модернизация Адамса (1997) [4]

H2уu̯is h1йk̂u̯ōs-kʷe

[Gʷr̥hxḗi] h2уu̯is, kʷйsi̯o u̯lh2nйh4 ne (h1й) est, h1йk̂u̯ons spйk̂et, h1oinom ghe gʷr̥hxъm u̯уĝhom u̯йĝhontm̥ h1oinom-kʷe ĝ mйĝham bhуrom, h1oinom-kʷe ĝhmйnm̥ hxṓk̂u bhйrontm̥. h2уu̯is tu h1ek̂u̯oibh(i̯)os u̯eukʷйt: 'k̂ḗr haeghnutуr moi h1йk̂u̯ons haйĝontm̥ hanйrm̥ u̯idn̥tйi. h1йk̂u̯ōs tu u̯eukʷуnt: 'k̂ludhн, h2уu̯ei, k̂ḗr ghe haeghnutуr n̥smйi u̯idn̥tbh(i̯)уs. hanḗr, pуtis, h2йu̯i̯om r̥ u̯l̥h2nйham sebhi kʷr̥nйuti nu gʷhйrmom u̯йstrom nйĝhi h2йu̯i̯om u̯l̥h2nйha h1йsti.' Tуd k̂ek̂luu̯ṓs h2уu̯is haйĝrom bhugйt.

Модернизация Кортландта (2007) [5]

ʕʷeuis ʔkeuskʷe

ʕʷeuis iosmi ʕuelʔn neʔst ʔekuns ʔe 'dērkt, tom 'gʷrʕeum uogom ugentm, tom m'geʕm borom, tom dgmenm ʔoʔku brentm. ʔe uēukʷt ʕʷeuis ʔkumus: kʷntske ʔmoi kērt ʕnerm ui'denti ʔekuns ʕ'gentm. ʔe ueukʷnt ʔkeus: kludi ʕʷuei, kʷntske nsmi kērt ui'dntsu: ʕnēr potis ʕʷuiom ʕulʔenm subi gʷormom uestrom kʷrneuti, ʕʷuimus kʷe ʕuelʔn neʔsti. To'd kekluus ʕʷeuis ʕe'grom ʔe bēu'gd.

Модернизация Лура (2008) [6]

h2уwis h1йk’wōskwe

h2уwis, (H)jйsmin h2wlh2nйh2 ne йh1est, dedork’e (h1)йk’wons, tуm, wуg’hom gwйrh2um wйg’hontm, tуm, bhуrom mйg’oh2m, tуm, dhg’hйmonm h2oHk’ъ bhйrontm. h2уwis (h1)йk’wobhos ewewkwe(t): k’ḗrd h2ghnutoj moj widntйj dhg’hmуnm (h1)йk’wons h2йg’ontm. (h1)йk’wōs ewewkw: k’ludhн, h2уwi! k’ḗrd h2ghnutoj widntbhуs: dhg’hйmō(n), pуtis, h2wlnйh2m h2уwjom kwnewti sйbhoj gwhйrmom wйstrom; h2йwibhoskwe h2wlh2nйh2 nй h1esti. Tуd k’ek’luwṓs h2уwis h2йg’rom ebhuge(t).

1.7. Перевод

Овца и кони

Овца, [на] которой не было шерсти, увидела коней: одного — везущего тяжёлую повозку, одного — большую ношу, одного быстро несущего человека. Овца сказала коням: «Горит моё сердце, когда вижу, что человек управляет конями». Кони сказали: «Слушай, овца, наше сердце [тоже] горит от увиденного: человек, господин, из овечьей шерсти делает себе новую тёплую одежду; а у овец не остаётся шерсти». Услышав это, овца убежала в поле.

Литература

August Schleicher, Fabel in indogermanischer Ursprache, pp. 206-208.

Hermann Hirt, Die Hauptprobleme der indogermanischen Sprachwissenschaft.

Winfred P. Lehmann; Ladislav Zgusta, Schleicher's tale after a century, pp. 455-466.

Douglas Quentin Adams, Encyclopedia of Indo-European Culture, p. 501.

Frederik Kortlandt, For Bernard Comrie.

Rosemarie Lьhr, Von Berthold Delbrьck bis Ferdinand Sommer: Die Herausbildung der Indogermanistik in Jena, p. 4.

Источник: ru./wiki/Басня_Шлейхера